اصطلاحات متداول و اصول تکنولوژی بافندگی حلقوی
عمل بافتن
ساختمان بافت حلقوی از نخ هایی تشکیل شده است که توسط سوزن به شکل حلقه در آمده و به یکدیگر متصل هستند.ابتدا نخ به سوزن تغذیه شده و از داخل حلقه قبلی عبور داده می شود.با عمل عبور دادن نخ جدید از داخل حلقه قبلی ، حلقه قبلی ٖآزاد می گردد. قسمتی از حلقه جدید که در گیر با سر حلقه قبلی است بنام پای حلقه و نخ جدید کشیده شده از داخل حلقه قبلی ، حلقع جدید نامیده می شود.سر حلقه جدید توسط قلاب سوزن نگه داشته شده است. بنابراین ، یک ساختمان بافت (پارچه) به وسیله عبور حلقه ها از داخل یکدیگر بوجود می آید.
ساختمان بافت حلقوی
ساختمان بافت حلقوی از نظر ظرافت ، عیوب پارچه ، نخ های اضافی نقشه و یا اثر مراحل تکمیلی بروی آن لازم است مورد توجه قرار گیرد. اطمینان از عبور حلقه ها از داخل یکدیگر و در یافت نمودن نخ توسط سوزن ، قبل از آزاد کردن حلقه قبلی ضروری است ؛ در غیر این صورت در هنگام تکمیل یا مصرف ، پارگی ، در رفتگی و یا جدات شدن ساختمان بافت از یکدیگر به وجود می آید. خصوصیات ساختمان بافت حلقوی بستگی به نحوه اتصال حلقه هابه طرفین بالا و پایین دارد .حلقه هایی که در یک ستون عمودی قرار دارند بنام ردیف و حلقه هایی که در یک خط افقی هستند بنام رج خوانده می شوند.دو اصطلاح ردیف و رج مشابه تار و پود در ساختمان پارچه های تار و پودی است.
رج
سوزن هایی که مجاور یکدیگر قرار دارند، در یک دوره (سیکل) از عملیات بافندگی ، یک خط افقی از حلقه ها را به وجود می آورند که به آن رج می گویند.
در پارچه های بافندگی حلقوی پودی ( به غیر از اینتارسیا و بافت پودی همراه با تغذیه تار) طول نخ تغذیه شده برای بوجود آوردن یک رج را طول نخ رج می نامند. یک رج از نقشه به معنای حلقه های تشکیل شده بر روی یک صفحه از سوزن های مجاور یکدیگر و در صورت وجود دو سری سوزن ، حلقه های تشکیل شده بر روی دو سر سوزن است.در بافت ساده حلقوی پودی ، رج به همین معنا بکار برده می شود، اما در پارچه هایی با بافت پیچیده ، یک رج از نقشه ممکن است ، دارای دو یا چند طول نخ رج باشد.در بافندگی حلقوی تاری هر حلقه در یک رج حداقل با یک نخ جداگانه تشکیل می شود.
ردیف
حلقه هایی که در یک خط عمودی تشکیل شده اند را یک ردیف می گویند . این حلقه ها توسط یک سوزن در دوره های بافندگی پی در پی تشکیل شده اند. در بافندگی حلقوی تاری چنانچه راهنمای نخ ، نخ را در دوره های بافندگی متفاوت به دور یک سوزن معین ، قرار دهد، حلقه های یک ردیف با یک سر نخ بافته می شوند و تشکیل بافت زنجیری را می دهند.
تراکم حلقه
اصطلاح تراکم حلقه در حلقوی پودی به معنای تعداد حلقه ها در یک واحد سطح مربع است ؛ مانند یک اینچ مربع و یا سه سانتیمتر مربع . به طور مثال حاصلضرب تعداد رج و ردیف در یک اینچ را تراکم حلقه در یک اینچ مربع می گویند. با تعیین تراکم حلقه ، اندازه گیری دقیقتر می شود، زیرا ممکن است در اثر کشش بروی پارچه ، تعداد رج ها ، کمتر و تعداد ردیف ها بیشتر( در یک اینچ مربع) شود که حاصلضرب رج و ردیف این اثر را خنثی می کند.
جهت فنی پارچه
در یک پارچه حلقوی هنگامی که رج ها به صورت افقی و ردیف ها به صورت عمودی قرار گرفته باشند ، سرحلقه به طرف بالا و اولین رج بافته شده در پایین پارچه قرار دارد.
روی مورد مصرف پارچه
اصطلاحات رو ، پشت ، بالا و پایین پارچه همیشه به معنای اصلی خود مورد استفاده قرار نمی گیرند و بستگی به نوع تولید و مصرف ٖآن دارد. بطور مثال جوراب ساق کوتاه و یا سه ربع نسبت به طریقه بافت آن سر و ته استفاده می شود(ابتدا کش بالای جوراب بافته می شود). همچنین پشت پارچه پرز دار به عنوان روی مصرفی می باشد و ممکن است پارچه پرده ایی از جهت غیر مستقیم آن استفاده گرددو یا پارچه راه راه لباسی بصورت اریب بریده شود.
، اما امروزه این اصطلاح برای کلیه دستگاه های حلقوی بکار برده می شود. یک ماشین بافندگی حلقوی دستگاهی است که برای تولید یک ساختمان بافت ، از حرکات مکانیکی عناصر اصلی بافت بطور دستی یا برقی استفاده کند . هماهنگ نمودن مکانیزم های بکار رفته برای انجام بافت ، به عهده ماشین می باشد. قسمت های یک ماشین بافندگی حلقوی به قرار زیر است:
- قسمت اسکلت یا بدنه که معمولا به صورت گرد و یا تخت است و بستگی به شکل سوزن ها دارد و در واقع پایه ایی برای نگه داری اکثر مکانیزم های ماشین است.
- واحد حرکت و کنترل ماشین که برای حرکت برقی قسمت های مختلف و مکانیزم ها استفاده می شود.
- واحد عبور نخ که شامل بسته نخ (دوک) یا قرقره (چله) ، عوامل کشش دهنده به نخ ، کنترل تغذیه نخ و راهنمای نخ یا نخ بر می باشد
- واحد بافندگی شامل عناصر بافت ، محل قرار گرفتن هر یک از آنها ، حرکت و کنترل ، عمل انتخاب برای انجام طرح و کنترل قواره های بافته شده ( در ماشین هایی که قواره بافی انجام می دهند.) است.
- واحد برداشت پارچه شامل کشش پارچه ، پیچش پارچه و هماهنگی آنها با یکدیگر است.
- واحد های کنترل کیفیت شامل توقف کننده ، حس کننده های عیوب سوزن و پارچه (پلیس)، سیستم های روغن کاری اتوماتیک و پنکه دور کننده پرز از روی ماشین.
سوزن
یکی از عناصر اصلی ماشین های بافندگی حلقوی ، سوزن است که فلزی و قلابدار می باشد و در بخش دوم این نوشتا به تفصیل به آن خواهیم پرداخت.در هنگام تغذیه نخ ،قلاب سوزن کاملا باز بوده تا بتواند نخ جدید را بگیرد در حالیکه حلقه قبلی بر روی سوزن قرار دارد . سپس قلاب سوزن بسته شده تا نخ جدید داخل قلاب بماند و حلقه قبلی از روی قلای عبور کرده و آزاد گردد.با این عمل نخ جدید از داخل حلقه قبلی عبور داده شده و تبدیل به یک حلقه جدید می شود.به منظور بسته شدن سر سوزن در هنگام عملیات بافندگی برای کلیه سوزن های بکار رفته در ماشین های بافندگی حلقوی از روشی جهت بستن قلاب سوزن استفاده شده است.
کشش پارچه
پارچه ایی که بافته شده است و آخرین رج آن متصل به قلاب سوزن هاست، همواره تحت کشش است . بروی ماشین هایی که دارای دو سر سوزن است که به صورت عمود بر هم و یا تحت زاویه دیگری که نسبت به هم قرار دارند ، قلاب دو سری سوزن ها پست به هم قرار گرفته و پارچه از بین فاصله دو سری سوزن (دو صفحه سوزن) با پایین کشیده می شود.
جلو و پشت ماشین
کلیه ماشین های فولی فشن دارای جلو و پشت هستند. جلوی ماشین سمتی است که پارچه کشیده و پیچیده می شود چنانچه ماشین دارای یکسری سوزن عمودی باشد ، قلای سوزن ها به سمت پشت ماشین قرار گرفته و در صورتی که دارای دو سری سوزن عمودی باشد پارچه از بین آنها و از زیر یک صفحه سوزن عبور می کند و از همان جهت هم ، کشش و پیچش بروی پارچه انجام می گیرد.در این نوع ماشین ها قلاب سوزن های صفحه جلویی به طرف برداشت پارچه است و قلاب سوزن های صفحه پشتی به طرف پشت ماشین است . در ماشین های بافندگی حلقوی تاری میله های راهنما و قرقره ها نسبت به جلو و پشت ماشین شماره گذاری می گردند.ماشین های گردباف جلو و پشت ندارد و پارچه از وسط ماشین به سمت پایین کشیده می شود.
اصول مراحل بافت بر روی یک سوزن
شکل زیر مراحل عمل بافت را بروی یک سوزن نشان می دهد در این شکل سوزن از نوع قلاب دار است.در بعضی از ماشین ها سوزن حرکت کرده و از میان حلقه عبور می کند و در برخی دیگر سوزن حرکت نداشته و حلقه از روی سوزن توسط یکی از عناصر بافت عبور داده می شود.در حالت دوم ، قطعات تعبیه شده برای انجام عمل بافت ، بستگی به طراحی ماشین دارد.
در بخش دوم انواع سوزن های مورد استفاده در عمل بافندگی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
منابع و اطلاعات بیشتر
Knitting technology /David spencer translated by Khoram tosi
